Zgodnie z danymi przedstawionymi w raporcie Politechniki Wrocławskiej zatytułowanym „Skok w dorosłość”, aż 31,5% uczestników badania nie było w stanie jednoznacznie określić, czy zdecyduje się na rozpoczęcie studiów. Brak pewności w tym zakresie często wynika z trudności w określeniu dalszej ścieżki kształcenia. To jeden z pierwszych kroków o długofalowych skutkach, nabierający szczególnego znaczenia w realiach gwałtownie zmieniającego się rynku pracy. W obecnych czasach nie wystarcza już kierowanie się samym zainteresowaniem, chwilowymi modami czy sugestiami otoczenia. Podejmowanie decyzji edukacyjnych wymaga przemyślenia, jakie kompetencje zyskają na znaczeniu w nadchodzących latach oraz rozwijania tych zdolności, które utrzymają swoją przydatność niezależnie od trendów. Nie chodzi o odrzucenie osobistych pasji, lecz o znalezienie takich ich aspektów, które znajdą zastosowanie w obszarach poszukiwanych przez pracodawców. Taki proces wymaga namysłu, gotowości do reagowania na zmiany oraz świadomości, że sam tytuł zawodowy to dopiero początek drogi na rynku pracy.

Jak interpretować potrzeby współczesnego rynku pracy?

Nie tylko eksperci od ekonomii, lecz także kandydaci na studia coraz częściej sięgają po prognozy dotyczące zatrudnienia. W rzeczywistości zdominowanej przez gwałtowne zmiany technologiczne i środowiskowe niezwykle cenne staje się przewidywanie, które obszary zawodowe niedługo zyskają na znaczeniu. Wśród sektorów rozwijających się w przyspieszonym tempie znajdują się między innymi sztuczna inteligencja, data science, cyberbezpieczeństwo oraz biotechnologia – dziedziny wskazujące dziś kierunek dla nowoczesnych gospodarek. Równolegle starzenie się społeczeństw generuje rosnące zapotrzebowanie na specjalistów z obszaru ochrony zdrowia – zarówno w jego tradycyjnym ujęciu, jak i w ramach telemedycyny, wsparcia seniorów czy opieki nad zdrowiem psychicznym.

Z danych „Barometru Zawodów” wynika, że braki kadrowe dotykają wielu branż i obszarów geograficznych. Wśród najczęściej poszukiwanych specjalistów znajdują się informatycy odpowiedzialni za ochronę systemów firmowych przed coraz bardziej zaawansowanymi formami cyberataków. Cenieni są także analitycy, którzy potrafią przekształcać nieuporządkowane zbiory danych w konkretne wnioski wspierające decyzje biznesowe. Ich kompetencje znajdują zastosowanie w wielu sektorach – począwszy od finansów i marketingu, przez logistykę, aż po produkcję. Perspektywicznie rysuje się również przyszłość zawodów związanych z ekologiczną transformacją. Inżynierowie energii odnawialnej, eksperci w zakresie cyrkularnej gospodarki oraz osoby zajmujące się certyfikacją ekologiczną budynków mogą spodziewać się coraz większego zainteresowania swoimi kwalifikacjami. Zrozumienie tych zjawisk pozwala na wybór ścieżki kształcenia, która nie tylko pobudza ciekawość, ale także zapewnia konkretne możliwości zatrudnienia po zakończeniu studiów.

Przyszłość profesji w dobie nowoczesnych technologii

Postępujący rozwój sztucznej inteligencji oraz automatyzacja procesów należą dziś do najistotniejszych zjawisk wpływających na zmiany w środowisku pracy. Coraz więcej zawodów opartych na schematycznych działaniach i powtarzalnych czynnościach może w najbliższym czasie zostać zautomatyzowanych. Nie oznacza to jednak masowego znikania miejsc pracy, lecz głęboką transformację ich charakteru.

Wybierając kierunek studiów, dobrze jest zastanowić się, czy zdobywane kompetencje będą stanowiły uzupełnienie dla technologii, zamiast konkurować z ich możliwościami. Przykładowo, w dziedzinie marketingu cyfrowego, zamiast skupiać się wyłącznie na podstawowej obsłudze mediów społecznościowych, lepszym wyborem może okazać się zgłębienie zaawansowanej analizy zachowań konsumenckich, projektowanie strategii z wykorzystaniem zautomatyzowanych narzędzi promocyjnych lub poznanie zasad funkcjonowania algorytmów wyszukiwarek. Również kierunki humanistyczne nie tracą znaczenia, zwłaszcza jeśli łączą klasyczne podejście do wiedzy z nowoczesnymi narzędziami. Psycholog, który zajmuje się projektowaniem interakcji człowieka z technologią albo analizuje wpływ cyfrowych rozwiązań na dobrostan psychiczny, może odnaleźć się w zawodach przyszłości znacznie lepiej niż osoba bazująca wyłącznie na tradycyjnych metodach terapeutycznych. Tego typu kompetencje łączą doświadczenie z nowych i starych światów, dzięki czemu trudniej je zastąpić działaniem maszyn lub algorytmów.

Umiejętności, które utrzymują swoją wartość mimo zmian technologicznych

W świecie, w którym sztuczna inteligencja potrafi przetwarzać dane i przeprowadzać złożone operacje w mgnieniu oka, szczególnego znaczenia nabierają cechy typowo ludzkie. Na rynku pracy coraz większą rolę odgrywają zdolności uniwersalne – wykorzystywane w różnych branżach i środowiskach zawodowych – stanowiące realną przewagę tam, gdzie maszyny nie są w stanie zastąpić człowieka. Niezależnie od obranej ścieżki akademickiej, osoby elastyczne, analitycznie myślące i potrafiące skutecznie komunikować się z innymi lepiej odnajdują się w rzeczywistości, która nieustannie się przeobraża. Wśród kompetencji, które zachowują znaczenie mimo postępu technologicznego, znajdują się:

• twórcze myślenie – umiejętność generowania oryginalnych koncepcji oraz dostrzegania nietypowych dróg rozwiązywania problemów,
• świadomość emocjonalna – zdolność do budowania relacji, odczytywania uczuć oraz efektywnego kierowania zespołem,
• działanie zespołowe – oparte na empatii, otwartości i rozumieniu różnych perspektyw,
• kompetencje cyfrowe – obejmujące nie tylko swobodne posługiwanie się technologią, ale także podstawy kodowania czy interpretację danych.

Okres studiów daje wyjątkową okazję do rozwinięcia tych zdolności – zarówno poprzez pracę nad wspólnymi projektami, wystąpienia publiczne i praktyki zawodowe, jak i udział w międzynarodowych wymianach, które uczą samodzielności oraz działania w zróżnicowanym kulturowo środowisku.

Uczenie się jako proces, który nie kończy się po studiach

W realiach, w których technologie zmieniają się szybciej niż programy nauczania, samo ukończenie studiów nie zapewnia już stabilizacji zawodowej. Dokument potwierdzający zdobycie wykształcenia staje się raczej punktem wyjścia do dalszego rozwoju niż jego zwieńczeniem. Najcenniejszą kompetencją, jaką można wynieść z uczelni, pozostaje otwartość na dalsze uczenie się – czyli tzw. lifelong learning. Zdolność do przekształcania nawyków, rezygnowania z przestarzałych schematów i przyswajania nowych koncepcji okaże się nieoceniona w świecie, który nieustannie się przeobraża.

Osoba kończąca studia ze świadomością, że edukacja dopiero się zaczyna, zyskuje przewagę w obliczu nadchodzących wyzwań. Takie nastawienie umożliwia płynne aktualizowanie kwalifikacji, zmianę specjalizacji w razie potrzeby oraz traktowanie transformacji nie jako przeszkody, lecz jako bodźca do rozwoju.

Jak sprawdzić, czy program studiów sprosta wymogom rynku?

Podejmując decyzję o rozpoczęciu nauki na danym kierunku, warto zwrócić uwagę nie tylko na zakres przekazywanych treści, lecz również na sposób ich nauczania. Dobrze zaprojektowany program stawia na rozwijanie samodzielności, zachęca do interdyscyplinarnego myślenia i prowokuje do zadawania pytań, zamiast ograniczać się do przekazu wiedzy w utartych schematach. Pomocne może okazać się przeanalizowanie sylabusów publikowanych na stronach internetowych uczelni. Choć nazwa kierunku może się powtarzać na różnych uniwersytetach, jego zawartość oraz forma prowadzenia zajęć często znacząco się różnią. Podczas porównywania warto sprawdzić, jak skonstruowany jest program – czy obejmuje przedmioty rozwijające kompetencje praktyczne, jak rozkładają się proporcje między teorią a zajęciami warsztatowymi, i jakie dodatkowe aktywności przewidziano w ramach kształcenia.

Dobrym rozwiązaniem jest również wybór uczelni oferującej elastyczność w planowaniu ścieżki kształcenia. Możliwość wyboru zajęć wykraczających poza standardowy program daje szansę na samodzielne kształtowanie profilu kompetencji. Przykładowo, student informatyki, który zdecyduje się na ćwiczenia z psychologii poznawczej, lepiej zrozumie sposób, w jaki użytkownicy reagują na konkretne rozwiązania technologiczne. Z kolei osoba planująca karierę w logistyce, po ukończeniu zajęć z zakresu analizy danych, może projektować skuteczniejsze strategie zarządzania łańcuchem dostaw.

Potrzebujesz wsparcia w wyborze uczelni i kierunku? Zajrzyj do artykułu: https://cosinusyoung.pl/blog/planowanie-kariery-edukacyjnej/jakie-studia-wybrac,35.

Zestawienie wymagań rynku z indywidualnymi ambicjami

Po rozpoznaniu aktualnych trendów i zorientowaniu się, które branże oferują największy potencjał rozwoju, nadchodzi moment konfrontacji tych informacji z własnymi potrzebami, talentami i przekonaniami. Pomijanie któregoś z tych wymiarów szybko prowadzi do wewnętrznego konfliktu – wybór kierunku oparty wyłącznie na prognozach dotyczących zatrudnienia, pozbawiony związku z osobistymi upodobaniami, może prowadzić do znużenia, spadku motywacji i poczucia niedopasowania. Z kolei całkowite skupienie się na pasji, bez refleksji nad jej realnym przełożeniem na warunki rynku, często skutkuje trudnościami ze znalezieniem pracy po studiach.

Najlepsze rezultaty przynosi sytuacja, w której indywidualne predyspozycje spotykają się z zapotrzebowaniem pracodawców. Takie połączenie wymaga uważnej samoobserwacji oraz gotowości do modyfikowania pierwotnych planów. Niekiedy wystarczy niewielka korekta wybranego kierunku lub uzupełnienie go o konkretne umiejętności, aby znacząco zwiększyć szanse na powodzenie w życiu zawodowym, nie rezygnując przy tym z tego, co naprawdę nas interesuje.

Własna analiza jako pierwszy krok

Zanim zaczniesz wertować katalogi kierunków studiów i porównywać oferty uczelni, poświęć chwilę na refleksję nad sobą. Zastanów się, przy jakich aktywnościach odczuwasz autentyczną radość i które wykonujesz z łatwością, niemal intuicyjnie. Pomyśl, czy odnajdujesz się w pracy zespołowej i kontaktach z ludźmi, czy raczej cenisz ciszę, skupienie i samodzielne zadania analityczne. Przeanalizuj swój sposób postrzegania świata – czy bliższe są ci logiczne schematy i precyzyjne struktury, czy może lepiej odnajdujesz się w działaniach opartych na estetyce, kompozycji i przestrzeni. Zamiast skupiać się wyłącznie na ocenach z konkretnych przedmiotów, poszukaj tych doświadczeń, które naprawdę angażują i sprawiają satysfakcję.

Wsparciem w tym procesie mogą być testy określające predyspozycje zawodowe, dostępne w poradniach psychologiczno-pedagogicznych lub oferowane przez akademickie biura karier. Równie ważne jak kompetencje są priorytety życiowe. Warto rozważyć, co ma dla nas największe znaczenie w przyszłej pracy – stabilność zatrudnienia, bezpieczeństwo finansowe, poczucie wpływu i sensu czy może elastyczność i swoboda działania. Połączenie indywidualnych zasobów, zainteresowań i przekonań z wiedzą o rynku pracy ułatwia wybór kierunków, które zwiększają szanse na zawodowe spełnienie i odpowiadają osobistym oczekiwaniom.

Przemyślany wybór kierunku jako inwestycja w przyszłość

Rozważanie, który kierunek studiów otwiera najlepsze perspektywy zawodowe, nie sprowadza się wyłącznie do przeglądania ofert uczelni. To decyzja wymagająca spojrzenia z szerszej perspektywy – uwzględniająca zarówno zmieniające się trendy gospodarcze, jak i indywidualne talenty, cele oraz wartości. Zamiast poszukiwać jednej, niezmiennej ścieżki kariery, lepiej postawić na rozwiązania umożliwiające elastyczne reagowanie na potrzeby rynku oraz rozwój umiejętności, które zachowają znaczenie w dłuższej perspektywie.

Świadome planowanie edukacji powinno obejmować nie tylko zdobywanie wiedzy teoretycznej, ale również praktyczne zaangażowanie, uczestnictwo w projektach, nawiązywanie kontaktów oraz rozwijanie kompetencji miękkich i cyfrowych. Taka postawa pozwala budować profesjonalny profil, który będzie odpowiadał na zmieniające się oczekiwania pracodawców. Myślenie o sobie jako o autorze własnej kariery – z gotowością do nauki, współpracy i poszukiwania rozwiązań – to najlepszy sposób, aby przygotować się na wyzwania rynku pracy i odnaleźć się w jego nieustannie zmieniającej się strukturze.

Źródła:

• CosinusYoung
• Jak wybrać „dobry” kierunek studiów – Wojewódzki Urząd Pracy w Łodzi
• Jakie studia wybrać, jeśli interesujesz się nowoczesnymi technologiami? – Akademia Łukasiewicza
• Your guide to choosing the best college major for you – University of Cincinnati
• 23 Best Business Majors for the Future Job Market – University of the Potomac

Artykuł przygotowany we współpracy z partnerem serwisu.
Autor: Joanna Ważny

---

wróć