Decyzja o kierunku studiów to nie tylko kwestia rozwijania własnych zainteresowań i aspiracji – to także mierzenie się z opiniami otoczenia, które bywają niesprawiedliwe. Utrzymuje się pogląd, że absolwenci nauk humanistycznych i społecznych mają ograniczone perspektywy, a kariera w biznesie sprowadza się do pracy za biurkiem w korporacji. Tymczasem współczesny rynek pracy jest żywym organizmem, który nieustannie ewoluuje pod wpływem postępu technologicznego, nowych oczekiwań konsumentów oraz rosnącej świadomości społecznej i ekologicznej. Tradycyjne, sztywne podziały na specjalizacje zacierają się, tworząc przestrzeń dla zupełnie nowych profesji. Według raportu Światowego Forum Ekonomicznego „Future of Jobs Report 2023”, w ciągu najbliższych pięciu lat transformacji może ulec nawet 23% obecnych miejsc pracy. Ta zmiana nie oznacza jednak wyłącznie redukcji etatów, ale przede wszystkim pojawienie się ról wymagających interdyscyplinarnych kompetencji. Nadchodzi era, w której umiejętność analizy, kreatywnego myślenia i budowania relacji będzie równie ważna jak znajomość zaawansowanych technologii.

Trendy, które kształtują rynek pracy i nowe zawody przyszłości

Zrozumienie globalnych trendów społecznych i technologicznych pozwala dostrzec, w jakim kierunku zmierza rynek i jakie kompetencje zyskają na wartości. Innowacje nie ograniczają się już tylko do sfery IT, ale przenikają do marketingu, zarządzania, a nawet sposobu, w jaki firmy komunikują się ze światem. Analiza tych zjawisk jest pierwszym krokiem do świadomego planowania swojej ścieżki zawodowej i adaptacji do nadchodzących zmian. To właśnie na styku tych trendów rodzą się profesje, które jeszcze dekadę temu nie istniały, a dziś stają się coraz bardziej pożądane.

Gospodarka doświadczeń i hiperpersonalizacja

Współczesny klient bardziej ceni sobie niepowtarzalne doznania niż kolekcjonowanie nowych produktów. Ten trend sprzyja rozwojowi gospodarki skoncentrowanej na doświadczeniach, wymagającej od firm projektowania angażujących, dostosowanych do odbiorcy interakcji na każdym etapie kontaktu. Zaawansowana analityka danych i sztuczna inteligencja umożliwiają hiperpersonalizację, która pozwala na bieżąco modyfikować ofertę, przekaz lub usługę zgodnie z indywidualnymi oczekiwaniami klienta.

Wzrost zapotrzebowania na ekspertów w tym zakresie sprzyja powstawaniu nowych profesji. Jednym z nich jest projektant doświadczeń klienta (CX designer), który zajmuje się analizą oraz udoskonalaniem całej ścieżki kontaktu z marką – od pierwszego zetknięcia klienta po obsługę posprzedażową. Ta rola wymaga połączenia wiedzy z psychologii konsumenckiej, umiejętności analitycznych oraz kreatywnego podejścia projektowego. Kolejnym przykładem jest menedżer personalizacji, specjalizujący się w wykorzystaniu narzędzi sztucznej inteligencji do segmentacji klientów oraz automatyzacji kampanii. Osoba na takim stanowisku potrzebuje rozwiniętych kompetencji komunikacyjnych, marketingowych i technologicznych, aby na podstawie zebranych danych precyzyjnie dostosować komunikaty do różnych grup odbiorców. Warto również wspomnieć o narratorze danych (data storyteller), który potrafi przekształcić skomplikowane zbiory danych behawioralnych w jasne, inspirujące opowieści, ułatwiające podejmowanie świadomych decyzji biznesowych i strategicznych.

„Phygital”, czyli zacieranie granic między online i offline

Termin „phygital” odnosi się do coraz silniejszego trendu integracji świata cyfrowego ze światem fizycznym w celu tworzenia spójnych i płynnych doświadczeń. Konsumenci oczekują, że ich interakcje z marką będą przenikać się między rzeczywistością a cyfrowymi kanałami bez żadnych zakłóceń. Na przykład, w branży FMCG wykorzystuje się połączenie degustacji produktów z rozszerzoną rzeczywistością, w sektorze mody pojawiają się wirtualne przymierzalnie i inteligentne lustra, które pomagają w doborze ubrań, a przemysł motoryzacyjny korzysta z immersyjnych prezentacji nowych modeli samochodów z pomocą AR.

Integracja przestrzeni cyfrowej i fizycznej wymaga zaangażowania specjalistów o nowych kompetencjach i rolach. Jakie nowe stanowiska powstają w związku z rozwojem tego trendu?

• Strateg doświadczeń phygital – odpowiada za tworzenie oraz realizację kompleksowych strategii łączących świat online i offline; oprócz wiedzy analitycznej ważna jest tu umiejętność przewidywania zachowań konsumentów oraz łączenia różnych perspektyw biznesowych.
• Specjalista ds. wirtualnej rzeczywistości w marketingu – wykorzystuje technologie VR i AR do kreowania innowacyjnych kampanii, jak wirtualne przymierzalnie, interaktywne showroomy czy gry miejskie; dodatkowo wymaga zdolności storytellingu, które pozwalają angażować odbiorców na głębszym poziomie.
• Menedżer interakcji omnichannel – koordynuje działania, dbając o spójność komunikacji i doświadczeń klienta na wszystkich punktach styku z marką – od strony internetowej, przez gadżety reklamowe i media społecznościowe, aż po kontakt bezpośredni w sklepie; w jego pracy istotne są zarówno umiejętności zarządzania projektami, jak i skutecznej komunikacji między zespołami oraz elastyczność w dostosowywaniu strategii do zmieniających się warunków rynkowych.

Zrównoważona transformacja cyfrowa i ESG

Kwestie związane ze środowiskiem, społeczną odpowiedzialnością i ładem korporacyjnym (ESG) przestały być jedynie dodatkiem do działalności firm, a stały się integralną częścią ich strategii. Inwestorzy, partnerzy i konsumenci coraz częściej oczekują transparentności i realnych działań w tym obszarze. Wraz z tym rośnie znaczenie „zrównoważonej transformacji cyfrowej”, czyli wdrażania nowych technologii w sposób, który minimalizuje ich negatywny wpływ na środowisko, na przykład poprzez optymalizację zużycia energii przez centra danych.

W odpowiedzi na nowe wyzwania powstają specjalizacje łączące wiedzę technologiczną, środowiskową i społeczną. Specjalista ds. komunikacji ESG tworzy strategie informacyjne, prowadzi dialog z interesariuszami i raportuje działania firmy w obszarze zrównoważonego rozwoju. Menedżer ds. zrównoważonej transformacji cyfrowej dba o to, aby cyfryzacja przebiegała etycznie – z uwzględnieniem wpływu technologii na ludzi i organizacje. Z kolei analityk wpływu społecznego ocenia skutki działań firmy dla otoczenia, korzystając z danych jakościowych i ilościowych. We wszystkich tych rolach przydatne są kompetencje socjologiczne – rozumienie procesów społecznych, umiejętność komunikacji oraz analizy złożonych relacji między organizacją a jej otoczeniem.

Komunikacja wartości

W odpowiedzi na skutki masowej produkcji i globalizacji coraz większym zainteresowaniem cieszą się produkty unikatowe, autentyczne i niosące ze sobą opowieść. Konsumenci poszukują marek, które nie tylko oferują wysoką jakość, ale także reprezentują wartości bliskie ich własnym przekonaniom. Ten rosnący zwrot w stronę autentyczności i lokalnego rzemiosła może w nadchodzących latach doprowadzić do wyodrębnienia nowych ról zawodowych w obszarze komunikacji i budowania relacji z odbiorcami.

Jedną z takich przyszłościowych specjalizacji może być strateg marki autentycznej – osoba wspierająca firmy w tworzeniu narracji osadzonych w lokalnym kontekście, emocjach i wartościach. Taka rola wymaga nie tylko strategicznego myślenia, ale także zrozumienia kultury, umiejętności analizy i interpretowania sygnałów społecznych. Podobnie, menedżer komunikacji niszowej koncentruje się na precyzyjnym dotarciu do wybranych grup odbiorców i budowaniu wokół marki zaangażowanej społeczności. W tym zawodzie liczy się pogłębiona wiedza z zakresu psychologii konsumenckiej oraz zdolność do tworzenia angażujących treści, które trafiają do odbiorców w sposób wiarygodny i poruszający.

Choć tego typu stanowiska dopiero zyskują na znaczeniu, mogą w przyszłości odegrać istotną rolę w tworzeniu głębokich, trwałych relacji między marką a jej otoczeniem. To właśnie w takim podejściu – opartym na spójnej komunikacji, wartościach i emocjonalnym zaangażowaniu – buduje się dziś brand awareness, czyli świadomość marki. W realiach rynku przesyconego informacją to jeden z najważniejszych czynników decydujących o jej biznesowej obecności i trwałości.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o tym, czym jest świadomość marki i jak ją budować, zajrzyj do artykułu: „Brand awareness” – co to jest i jakie ma znaczenie w kontekście Twojej marki?

Jak przygotować się do wejścia na nieprzewidywalny rynek pracy?

W obliczu szybkich przemian technologicznych i społecznych, przygotowanie do zawodu nie polega już na zdobywaniu ściśle technicznej wiedzy przypisanej do konkretnej roli. Znacznie ważniejsze jest rozwijanie umiejętności, które pozwolą odnaleźć się w różnych kontekstach – również takich, których dziś jeszcze nie potrafimy nazwać.

Podstawą jest rozwój tzw. kompetencji przyszłości – zdolności do krytycznego myślenia, analizowania informacji, kwestionowania schematów czy szukania nieszablonowych rozwiązań. Coraz większą rolę na rynku pracy odgrywa także kreatywność, gotowość do uczenia się oraz inteligencja emocjonalna. Równie ważne jest budowanie relacji – z rówieśnikami, praktykami i mentorami z różnych dziedzin. Uczestnictwo w projektach interdyscyplinarnych, konferencjach czy inicjatywach studenckich poszerza perspektywę i uczy współpracy ponad podziałami.

Ucz się nowych technologii bez presji programowania

Przekonanie, że każdy student kierunku humanistycznego lub społecznego powinien zostać programistą, aby odnieść sukces, jest nieuzasadnione. Zamiast koncentrować się na technicznych umiejętnościach specjalistycznych, większe znaczenie ma ogólna orientacja w świecie nowych technologii oraz umiejętność ich świadomego wykorzystania w swoim obszarze działania. Znajomość podstaw działania sztucznej inteligencji, zasad uczenia maszynowego czy możliwości analizy dużych zbiorów danych ułatwia współpracę z ekspertami IT i wspiera sprawne korzystanie z nowoczesnych rozwiązań.

W marketingu i komunikacji narzędzia AI wspomagają automatyzację kampanii, personalizację treści czy analizę opinii odbiorców. W badaniach społecznych analityka danych otwiera dostęp do szerszego spojrzenia na zjawiska i procesy społeczne. Dobrym sposobem na przygotowanie się do pracy w cyfrowym środowisku jest więc stopniowe oswajanie się z technologią – poprzez kursy online, udział w warsztatach czy samodzielne eksperymentowanie z prostymi projektami. Dzięki temu można łatwiej nabrać swobody w poruszaniu się w środowisku cyfrowym i postrzegać technologię jako partnera we własnym rozwoju, a nie przeszkodę.

Podsumowanie

Ewolucja rynku pracy jest faktem, ale dla absolwentów kierunków społecznych, humanistycznych i związanych z komunikacją stanowi ona ogromną szansę. Nowe zawody bardzo często opierają się na rozumieniu kultury, relacji międzyludzkich i procesów społecznych, czyli na obszarach dobrze znanych studentom tych dyscyplin. Zamiast ograniczać się do istniejących etykiet, można już teraz tworzyć własną ścieżkę – eksperymentować, łączyć dziedziny, rozwijać się w obszarach, które najlepiej oddają nasze zainteresowania i umiejętności. Taka postawa sprzyja nie tylko lepszemu dopasowaniu do przyszłych ról, lecz także daje większą satysfakcję z pracy, która odpowiada na aktualne potrzeby społeczne i technologiczne.

 

Źródła:

• Gadżety reklamowe z nadrukiem OpenGift
• „Future of Jobs Report 2023”, „Future of Jobs Report 2025” – World Economic Forum
• Standardy kształcenia kompetencji przyszłości – Platforma Przemysłu Przyszłości
• Digital Economy Report 2024: Shaping an environmentally sustainable and inclusive digital future – UNCTAD
• Retail futures: Customer experience, phygital retailing, and the Experiential Retail Territories perspective – Bethan Alexander, Rosemary Varley

Artykuł przygotowany we współpracy z partnerem serwisu.
Autor: Joanna Ważny

---

wróć